«Για το μεταμοντέρνο στην αρχιτεκτονική»

Στέλιος Γιαμαρέλος, Αναστάσιος Κωτσιόπουλος

«Για το μεταμοντέρνο στην αρχιτεκτονική»

το πρώτο βιβλίο της νέας σειράς Portfolio 

Επιμέλεια-Πρόλογος Ανδρέας Γιακουμακάτος, Εκδόσεις Νεφέλη

Παρουσίαση του βιβλίου

Πέμπτη 17 Μαΐου 2018, ώρα 19:00

Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων, Ακαδημίας 50

Αίθουσα «Αντώνης Τρίτσης», στο πλαίσιο των διαλέξεων του ΕΙΑ

Ομιλητές:

Ανδρέας Γιακουμακάτος, καθηγητής ΑΣΚΤ, συντονιστής

Δημήτρης Ησαΐας, καθηγητής και Κοσμήτορας της Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ

Ηλίας Κωνσταντόπουλος, καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών και Πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής

Στέλιος Γιαμαρέλος, διδάσκων, The Bartlett School of Architecture (UCL)

Αναστάσιος Κωτσιόπουλος, ομότιμος καθηγητής ΑΠΘ, αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

Διοργάνωση:

Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής, Εκδόσεις Νεφέλη

Σχετικά με το περιεχόμενο του βιβλίου

Το βιβλίο ξεκίνησε ως συνέντευξη του Αναστάσιου Κωτσιόπουλου στον Στέλιο Γιαμαρέλο το 2013, για να εξελιχθεί τέσσερα χρόνια αργότερα σε ένα ιδιότυπο παιχνίδι μεταξύ του Αρχιτέκτονα, του Ερευνητή και του Ιστορικού, σε ένα «παιχνίδι των ρόλων» μεταξύ εκπροσώπων διαφορετικών γενεών που συνέβαλαν στη διαμόρφωση του περιεχομένου του βιβλίου, ο καθένας σε διαφορετική εποχή και με τον δικό του διακριτό τρόπο.

               Ο Στέλιος Γιαμαρέλος με τη συνέντευξη αυτή και στο πλαίσιο της γενικότερης έρευνάς του για το μεταμοντέρνο στην Ελλάδα (στην οποία εντάσσεται και το βιβλίο του με τον Τάσο Μπίρη «Αχαρτογράφητα ρεύματα», Μελάνι 2014) επιχειρεί να αντλήσει όσο το δυνατόν περισσότερα στοιχεία για την τεκμηρίωση μιας άποψης, με τα εργαλεία μιας ήδη διαμορφωμένης «αγγλοσαξονικής αντίληψης» για τους τρόπους προσέγγισης αυτού που αποκαλούμε ιστορία και θεωρία της αρχιτεκτονικής. Με τις ερωτήσεις του προς τον Τάσο Κωτσιόπουλο δεν προσπαθεί μόνο να εμβαθύνει στην πραγματικότητα της αρχιτεκτονικής πρακτικής των προηγούμενων δεκαετιών, που συνέθεσαν το χρονικό πεδίο ανάπτυξης του ελληνικού μεταμοντερνισμού, αλλά ανιχνεύει και τους σύγχρονους τρόπους πρόσληψης αυτής της μνήμης και τη σημασία της συγκεκριμένης κληρονομιάς στη σημερινή συζήτηση για την αρχιτεκτονική στην Ελλάδα.

               Η συνέντευξη Κωτσιόπουλου – Γιαμαρέλου εξελίσσεται σε τρία μέρη: καταρχήν, γίνεται προσπάθεια προσδιορισμού των όρων με τους οποίους μπορεί να είναι εφικτή μια θεωρητική συζήτηση σήμερα για τον ελληνικό μεταμοντερνισμό. Στη συνέχεια, ο συνεντευξιαζόμενος αποκλίνει σε έναν –πολύ χρήσιμο άλλωστε– σχολιασμό του αρχιτεκτονικού έργου του, κυρίως των κτιρίων και συγκροτημάτων για την πανεπιστημιακή εκπαίδευση. Στο τέλος, ο Κωτσιόπουλος επιστρέφει σε ένα προσφιλές θέμα του, την αναδιατύπωση δηλαδή των σημείων αναφοράς που αφενός σχετίζονται με την οικοδόμηση της δικής του θεωρίας της αρχιτεκτονικής στα χρόνια του Εδιμβούργου και αφετέρου κινούνται από τον Bill Hillier στον Juan Pablo Bonta, από τον T. S. Kuhn στον Paul Feyerabend, από τον Imre Lakatos στον Noam Chomsky. Η σύνθεση που παρουσιάζεται εδώ είναι πολύ καλά συγκροτημένη και αποτελεσματική, αντάξια της θεωρητικής συγκρότησης του Κωτσιόπουλου, η οποία βρήκε αντίστοιχα αποτελεσματική εφαρμογή και ακροατήριο στα χρόνια της διδασκαλίας του στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

               Πέρα όμως από τα ζητήματα της θεωρίας, η συνέντευξη αυτή αξίζει και για έναν άλλο λόγο: για την ωριμότητα, την ειλικρίνεια και την αποστασιοποιημένη ματιά με τα οποία ο Κωτσιόπουλος σχολιάζει πολύ απλούστερα θέματα, και για τον τρόπο που προσεγγίζει την ουσία των πραγμάτων μιλώντας εδώ και εκεί για εκ πρώτης όψεως μικρά ζητήματα της σύνθεσης, της διδασκαλίας και της αρχιτεκτονικής πρακτικής. Πρόκειται για ελάχιστα διαμαντάκια έντιμης ενδοσκόπησης, χρήσιμα για να κατανοήσει κανείς τι ακριβώς είναι η δουλειά του αρχιτέκτονα, ποια διλήμματα θέτει και ποιες δεξιότητες απαιτεί.

(κείμενο βασισμένο στον πρόλογο του Α. Γιακουμακάτου)