5η Biennale Νέων Ελλήνων Αρχιτεκτόνων

Η φετινή Biennale Νέων Ελλήνων Αρχιτεκτόνων που οργανώνει για Πέμπτη φορά το Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής παρουσιάζει ορισμένες ομοιότητες αλλά και διαφορές από την προηγούμενη. Καταρχήν πρέπει να τονιστεί ότι η συμμετοχή σε αυτήν ήταν η μεγαλύτερη από την αρχή του θεσμού το 1995. Ύστερα και πάλι το Ε.Ι.Α. δεν θέσπισε αυστηρούς κανόνες στην προκήρυξη αλλά ούτε ορίστηκε ένα συγκεκριμένο θέμα για άλλη μια φορά. Το αποτέλεσμα ήταν 169 συμμετοχές που αντιπροσώπευσαν κάθε είδους αρχιτεκτονικές δραστηριότητες, από διαγωνισμούς διεθνείς ή εθνικούς έως πειραματισμούς με κατασκευές, χωρίς συγκεκριμένο χρηστικό προορισμό. Και ναι μεν οι σχεδιαστικές προτάσεις, ουτοπικές ή μη ήταν πολύ περισσότερες από τα υλοποιημένα έργα αλλά στην τελική επιλογή των 59 διακριθέντων σχεδίων τα μισά (28) είναι έργα πραγματοποιημένα.
Ο σκοπός της Biennale είναι, όπως επανειλημμένα έχει τονιστεί, να βοηθήσει όχι μόνον στην προβολή του έργου των νεότερων Ελλήνων αρχιτεκτόνων αλλά και στον διάλογο μεταξύ την δημιουργών, ένας διάλογος γενικότερος για την Αρχιτεκτονική στον τόπο μας αφού είναι πολύ λίγες οι ευκαιρίες που προσφέρονται για την δημιουργία του. Έτσι η διχοτομία που μπορεί να παρουσιάζεται μεταξύ των θεωρητικών προτάσεων και των έργων που έχουν υλοποιηθεί, προσφέρει άλλη μια ευκαιρία για συζήτηση και προβληματισμό γύρω από τις συνθήκες της αρχιτεκτονικής πρακτικής στην Ελλάδα.
Το άλλο θέμα του διαλόγου είναι η γοητεία του ψηφιακού σχεδιασμού. Ο εικονικός χώρος προσφέρεται για εύκολους πειραματισμούς και μορφολογικές αναζητήσεις, που όμως παρασύρουν τον συνθέτη και σ’ έναν «εικονικό» σχεδιασμό, δηλαδή στον σχεδιασμό μορφών και χώρων που ούτε καν εφάπτονται με την υλική πραγματικότητα. Χωρίς ν’ αρνούμαι την συμβολή αυτών των σχεδιαστικών ακροβασιών στην εξέλιξη της αρχιτεκτονικής, πρέπει να παρατηρήσω ότι στις δυνατότητες του υπολογιστή βρίσκουν άλλοθι όσοι δεν μπορούν να εκφράσουν με τις σχεδιαστικές τους προτάσεις, τους προβληματισμούς και τις ιδεολογικές αγωνίες της κοινωνίας που ζουν.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους συναδέλφους καθηγητές Τάσο Κωτσιόπουλο και Σταύρο Γυφτόπουλο, για την επίπονη και μακροχρόνια εργασία επιλογής των έργων, καθώς και το Μουσείο Μπενάκη για την συνδιοργάνωση και παραχώρηση του χώρου για την έκθεση, καθώς και το Υπουργείο Πολιτισμού, την εταιρεία ΕΤΕΜ και την εταιρεία φωτισμού Bright για την ευγενική τους χορηγία.
Τέλος, ιδιαίτερες ευχαριστίες απευθύνω στην γενική γραμματέα του Ε.Ι.Α. συνάδελφο Κατερίνα Γιαμαλάκη για τον σχεδιασμό της έκθεσης και το προσωπικό του Ε.Ι.Α. για την όλη οργάνωση και για την επιμέλεια του καταλόγου.

Νίκος Καλογεράς, Ομότιμος καθηγητής Ε.Μ.Π.
Πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής