Αρχιτεκτονική του Ticino στον Κόσμο Ορόσημα και Πρωταγωνιστές 1975 - 2003

Το φαινόμενο που πλέον αποκαλείται “Σχολή του Ticino” ξεκίνησε στην ταραχώδη δεκαετία του 1950, αναγνωρίστηκε και καταγράφηκε παγκοσμίως με την έκθεση: Tendenzen - Neuere Architektur im Tessin το 1975 στο Πολυτεχνείο της Ζυρίχης και καθιερώθηκε το 1996 με την ίδρυση της Accademia di Architettura di Medrisio, του πρώτου ιταλόφωνου πανεπιστημίου της Ελβετίας.
Η έκθεση: Αρχιτεκτονική του Ticino στον κόσμο. Ορόσημα και πρωταγωνιστές 1970-2003 που διοργάνωσε το Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής το καλοκαίρι του 2008 στο Μουσείο Μπενάκη επανάφερε στο προσκήνιο ερωτήματα όπως το πώς αναπτύχθηκε μια τόσο συστηματική αρχιτεκτονική δραστηριότητα σε ένα κοινωνικοπολιτικά περιορισμένο γεωγραφικό πλαίσιο.
Το Ticino, το μοναδικό ιταλόφωνο καντόνι της Ελβετίας από τη μία καθορίζεται από την χαρακτηριστική εσωστρέφεια της χώρας στην οποία ανήκει πολιτικά και γεωγραφικά, από την άλλη είναι εμποτισμένο με την καλλιτεχνική και πνευματική κληρονομιά της γειτονικής Ιταλίας. Κατά τον Livio Vacchini η ποιότητα της μοντέρνας αρχιτεκτονικής του Ticino είναι αποτέλεσμα της δυναμικής που προέκυψε από την πρώτη άμεση επαφή μιας κλειστής, αγροτικής και φτωχικής κοινωνίας με τη διαλεκτική και τις αρχές της σύγχρονης αρχιτεκτονικής αρκετά χρόνια μετά την υπόλοιπη Ευρώπη.
Η αρχιτεκτονική του Ticino συνδυάζει τη μεσογειακή φαντασία, τον λατινικό ορθολογισμό καθώς και τη γερμανοελβετικής έμπνευσης αντικειμενικότητα και προσοχή στη λεπτομέρεια. Δε μπορεί να εντοπίσει κανείς μια κοινή συνθετική γραμμή, μια θεωρία που να διέπει όλα τα έργα των αρχιτεκτόνων που έδρασαν στο Ticino και παγκοσμίως ξεκινώντας από εκεί. Παρόλα αυτά υπάρχει μια κοινή αρχή, η οποία εντοπίζεται στην υιοθεσία από τους λάτρεις του Wright, Rino Tami και Franco Ponti μιας σειράς “νέο-οργανικών” μορφών την περίοδο 1950-1960. Έτσι τέθηκαν οι βάσεις για να δημιουργήσουν οι Mario Botta, Mario Campi, Aurelio Galfetti, Fabio Reinhart & Bruno Reichlin, Flora Ruchat-Roncati, Luigi Snozzi, Livio Vacchini “σκληρά” κτίρια με εμφανή άμορφα στοιχεία, τα οποία προσδίδουν μια συγκεκριμένη αισθητική στην υπερανάπτυξη της αρχιτεκτονικής του ιταλόφωνου καντονιού.
Η έκθεση για την αρχιτεκτονική του Ticino που παρουσιάστηκε το περασμένο καλοκαίρι εστίασε στις προσωπικότητες των επτά ονομαστών αρχιτεκτονικών γραφείων της Σχολής του Ticino, στα έργα τους στην Ελβετία και ανά τον κόσμο και προκαλούσε τον επισκέπτη να κατανοήσει το πώς η αρχιτεκτονική των “επαναστατών” μεταλλάχθηκε σε τέχνη συναισθημάτων και αισθήσεων.