Γερμανικό Werkbund

Το Deutscher Werkbund ιδρύθηκε το 1907 στο Μόναχο από μια επίλεκτη ομάδα γερμανών προοδευτικών βιομηχάνων, πολιτικών, καλλιτεχνών και αρχιτεκτόνων, με στόχο τη «διάσωση της ποιότητας» της γερμανικής βιομηχανικής παραγωγής. Στόχος ήταν ωστόσο και η ενίσχυση των γερμανικών εξαγωγών και ταυτόχρονα η προστασία πολιτισμικών αξιών που έδειχναν να απειλούνται από την ταχεία εκβιομηχάνιση και τον καταλυτικό εκμοντερνισμό της Γερμανίας. Το Werkbund, ένα αυθεντικά γερμανικό πολιτισμικό φαινόμενο που εντούτοις διαδόθηκε ως οργάνωση και σε άλλες χώρες της Μεσευρώπης, ανέπτυξε μεγάλη δραστηριότητα ως τις αρχές της δεκαετίας του 1930 και την επικράτηση του ναζισμού, και επηρέασε με τις κατευθύνσεις του ακόμα και τη σχολή του Μπάουχαους.

Διάσημες μεταξύ άλλων υπήρξαν οι εκθέσεις αρχιτεκτονικής και βιομηχανικού σχεδιασμού του Werkbund στην Κολωνία, το 1914, και στη Στουτγάρδη, το 1927: η τελευταία, με την υλοποίηση του οικιστικού συγκροτήματος στο Weissenhof, υπήρξε στην ουσία η καθοριστική πράξη ενοποίησης και διεθνούς προώθησης της μοντέρνας αρχιτεκτονικής ως ενιαίου και αναγνωρίσιμου κινήματος.

Το 2007 γιορτάσθηκαν στη Γερμανία τα 100 χρόνια από την ίδρυση του σημαντικού αυτού κινήματος για τον υλικό πολιτισμό του 20ου αιώνα. Μια μεγάλη έκθεση για το Werkbund, που παρουσιάστηκε στο Μόναχο και στο Βερολίνο, οργανώθηκε από το Μουσείο Αρχιτεκτονικής του Πολυτεχνείου του Μονάχου, το Τμήμα ιστορίας της αρχιτεκτονικής του Πολυτεχνείου του Ντάρμστατ, την Πινακοθήκη του Μοντέρνου του Μονάχου και την Ακαδημία Τεχνών του Βερολίνου, με την επιστημονική επιμέλεια του Winfried Nerdinger και υπό την αιγίδα της γερμανικής Καγκελαρίας. Το Ινστιτούτο Εξωτερικών Σχέσεων (Institut für Auslandsbeziehungen, Stuttgart/Berlin) συμπλήρωσε στη συνέχεια τον πυρήνα της έκθεσης με αντικείμενα κατάλληλα για διεθνείς περιοδείες. Στην αναθεωρημένη αυτή μορφή παρουσιάζονται σπάνια ντοκουμέντα: αφίσες, ιστορικά περιοδικά αλλά και πλήθος πρωτότυπων αντικειμένων βιομηχανικού σχεδιασμού της συνολικής δραστηριότητας του Γερμανικού Werkbund στη διάρκεια του 20ου αιώνα. Πρόκειται, εκτός από την αρχιτεκτονική, για έπιπλα, υφάσματα, ενδύματα, βιβλία, επιτραπέζια σκεύη, ηλεκτρικές συσκευές και άλλα αντικείμενα της καθημερινότητας εδώ και δεκαετίες, σε μια μοναδική «γιορτή της καλαίσθητης φόρμας» και της παραδοσιακής μοντέρνας αισθητικής, που διαμόρφωσε εν πολλοίς το ευρωπαϊκό γούστο.