Αρχές και Αναζητήσεις του Αρχιτεκτονικού Έργου

Οι αρχιτέκτονες Θ. Ξάνθη, Γ. Ζακυνθινός και Θ. Ανδρουλάκης, προσκεκλημένοι του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής, δίνουν διάλεξη με θέμα: «Αρχές και αναζητήσεις του αρχιτεκτονικού έργου» και με αφορμή αστικές διαμορφώσεις, δημόσια κτίρια και κατοικίες που έχουν μελετήσει, ξετυλίγουν ένα νήμα αρχών και αναζητήσεων που διέπουν τον αρχιτεκτονικό τους σχεδιασμό. Αρχές όπως:
- ο προσδιορισμός της σχέσης με το περιβάλλον (οι γειτνιάσεις, η ζωή του πολεοδομικού ιστού, το δημόσιο και ιδιωτικό, οι οπτικές φυγές, η τοπογραφία, το κλίμα, η φύση, η ιστορία του τόπου με τη γενικευμένη της έννοια) οδηγούν σε ερμηνείες που αντλώντας από την πραγματικότητα, προετοιμάζουν το γόνιμο έδαφος για την απελευθέρωση των πρώτων ιδεών.
- η δημιουργία χώρων που γεννιούνται μέσα ή γύρω από εστίες βιωμένης συλλογικότητας (πλατείες, αίθρια, εσωτερικοί δρόμοι, σκιερές στοές) που συνοδεύονται από ροές και κινήσεις, ενισχύουν την επικοινωνία την αντιληπτικότητα και την οικειοποίηση του χώρου,
- η αμφίδρομη αντίληψη του συνόλου από τα οργανικά του μέλη (μικρότεροι τόποι, διαίρεση σε μονάδες, ανάλυση σε στοιχεία, δομικά υλικά που συντίθενται με τους κανόνες της ύλης τους, κατασκευαστικές λεπτομέρειες που διατηρούν την αυτοτέλειά τους ή υποτάσσονται για να χτιστεί συνεκτικά το νόημα του χώρου),
- η δυνατότητα του έργου να είναι «ανοικτό» σε πολλαπλές αναγνώσεις και προσεγγίσεις, πέρα από τις προφανείς που να «επιτρέπει» διαφορετικές εκδοχές ζωής μέσα στο χρόνο,
αποτελούν στοιχεία ενός ανθρωποκεντρικού σχεδιασμού.
Πρόκειται για μια διαδικασία που επανέρχεται με διαφορετικές εκφάνσεις σε κάθε έργο και επιχειρεί να ανιχνεύσει το μέτρο ανάμεσα στις σύγχρονες ανάγκες και τις διαχρονικές ανθρώπινες αξίες και να το εκφράσει σε χωρικές σχέσεις που προκύπτουν, και δεν επιβάλλονται από προκαθορισμένα στερεότυπα, ρηχούς συμβολισμούς και τρέχοντα ιδεολογήματα.
Οι αρχιτέκτονες, παρατηρώντας τον ελληνικό χώρο και την παραγωγή της αρχιτεκτονικής σήμερα, καταθέτουν τα ερωτήματά τους, αν ανθρωποκεντρικές αρχές αρχιτεκτονικού σχεδιασμού μπορούν να βρουν σήμερα ένα «θετικό κενό» για να υπάρξουν και να επιβιώσουν έστω θραυσματικά, μετατρέποντας τα «εθελούσια μειονεκτήματά» τους σε γονιδιακές αντιστάσεις απέναντι σε απονευρωμένες τυπολογίες ή υπερνεωτερικά γυμνάσματα που συνθέτουν μια αρχιτεκτονική στηριγμένη στην εμπορευματική κατανάλωση της εικόνας.